توافق همه جانبه شرط برقراري صلح پايدار در خاورميانه

کشتار غير نظاميان قانا جنگ جاري بين اسرائيل و حزب الله لبنان را وارد مرحلهً تازه اي کرده است. اسرائيلي ها که عمليات خود را واکنشي به عمليات ربودن سربازان اسرائيلي توسط حزب الله نسبت داده و از محکوميت منطقه اي و بين المللي رستند، با تخريب تأسيسات زير بنايي لبنان، و کشتار غير نظاميان، مرزهاي اخلاق و عرف جنگي را در نورديده و با محکوميت بيش از پيش افکار بين المللي مواجه گشته اند. در وراي معادلات صحنهً نظامي و سياسي بايد بخاطر سپرد که جنگ اخير ثابت مي کند که براي نخستين بار در تاريخ تأسيس اسرائيل، تند روهاي يهود اين کشور، بدل خود، يعني تند روهاي اسلامي را توليد کرده، در مقابل خود يافته اند که ديگر از بين رفتني و ناديده گرفتني نيستند. براي پايان دادن به اين چرخهً خونريزي، که بابتکار تند روهاي مذهبي (يهودي و اسلامي) دامن زده مي شود و پايه هاي دموکراسي و ثبات را، هم در اسرائيل و هم در لبنان و فلسطين، بطور جدي تهديد مي کند، اسرائيلي ها نيز بايد به صلح جامع الشرايط، و عمل کردن به قطعنامه هاي شوراي امنيت، مبني بر عقب نشيني از اراضي اشغالي، تن دهند، تا امکان خلع سلاح گروه هاي شبه نظامي بوجود آيد. تازماني که اعراب و مسلمانان بزور وادار به آتش بس شده و بر عادلانه بودن صلح متقاعد نگردند، جنگ و خونريزي، بي ثباتي و بحران، در روابط مسلمانان و اعراب با اسرائيل، همچنان باقي خواهد ماند. در چنان شقي، همانطور که در عمل شاهد بوده ايم، ابتکار عمل در دست بنيادگرايان مذهبي دوطرف خواهد بود. با قدرت گرفتن بنيادگرايان مذهبي دوطرف نيز روشن است که ديگر، نه تنها سخن گفتن از صلح، بلکه از ادامهً بقاي دموکراسي حتا در داخل اسرائيل، کما اينکه صحبت از امکان رفرم و دموکراتيزه کردن کشورهاي مسلمان عربي، بلاموضوع مي گردد. چرا که حاصل ابتکار عمل تند روهاي مذهبي دوطرف، جز به زياده خواهي هاي بيشتر و استمرار همين چرخهً بي ثباتي، جنگ و خونريزي بي وقفه بين طرفين، حاصل ديگري نداشته و نخواهد داشت. بهمين دليل، رسيدن به صلح جامع نه تنها براي بقاي دموکراسي در خود اسرائيل، بلکه براي امکان ثبات و رفرم سياسي در کشورهاي مسلمان خاورميانه، اجتناب ناپذير گرديده است.